De hoofdvorm van baby’s, alles wat u moet weten

Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw worden baby’s in het eerste levensjaar voornamelijk in rugligging geplaatst om ze te beschermen tegen plotselinge kindsdood. De achterzijde van het hoofd van veel baby’s kan hierdoor in de loop van de tijd afvlakken. Een platte of afgevlakte achterkant van het hoofd ontwikkelt zich, dit wordt medisch een brachycefalie genoemd. Maar omdat er zich hierbij geen botstructuren verschuiven, is dit vanuit medisch oogpunt niet schadelijk.

Over het algemeen begint de versmelting van de kraakbeenvoegen vanaf de 9e levensmaand. Tot het einde van het eerste levensjaar stopt ook de snelle groei van de schedel en daarom verandert de schedelvorm vanaf hier nauwelijks meer. De schedelvorm laat zich dus in de eerste levensmaanden goed corrigeren. Wel moet voor het bereiken van het eerste levensjaar worden gereageerd. Nadien ontwikkeld zich de uiteindelijke vorm van het babyhoofd.

Allereerst moet een arts of therapeut (osteopathie of fysiotherapie) verdere anatomische of fysiologische indicaties uitsluiten. Zo kan er op meerdere fronten aan herstel worden gewerkt. Door de bewegelijkheid van de schedel kan een verschuiving ook teniet gedaan worden door een correctie. Dit betekent dat de baby nu niet meer op de scheve, afgevlakte zijde van het achterhoofd wordt gepositioneerd, maar op de tegenovergestelde zijde. Zwaartekracht en het lichaamsgewicht kunnen hier samenwerken. De mooie ronde schedelvorm vormt zich weer terug.
Tegelijkertijd moet een zogenaamde buikligtraining worden uitgevoerd. In korte reeksen, afhankelijk van de leeftijd van de baby, wordt geoefend dat de baby zijn hoofdje kan optillen en draaien als hij op zijn buik ligt. Ook de achterzijde van het hoofd wordt hierdoor duidelijk ontlast. Hier vindt u video’s die uitleggen hoe u de buikligging kunt trainen en hoe u uw draaggedrag kunt aanpassen aan uw kind wanneer hij of zij een voorkeur heeft voor hoofdrotatie.
De rugligging is de optimale bescherming tegen plotselinge kindsdood, maar niet tegen een veranderde schedelvorm. Zelfs als u een speciaal babyhoofdkussen gebruikt dat wordt aangeboden als profylaxe tegen een scheef of plat hoofdje, kan uw baby altijd zijn of haar hoofdje naar een favoriete zijde draaien. U kunt dit alleen voorkomen als u uw baby op een zijde positioneerd.

Hoe krijgt mijn baby een mooie schedelvorm?
Aangezien de schedel nog tot de leeftijd van ongeveer 9 maanden vervormbaar is, helpt de juiste ligpositie de ideale vorm van het hoofdje van de baby te ondersteunen. Daarom is het raadzaam uw baby op een zijde te positioneren. Past u wel op dat uw baby zich niet vanzelf weer op zijn rug of buik draait. Heeft het al een asymmetrische schedelvorm, positioneer uw baby dan consequent op de verschoven, niet afgeplatte zijde. Als u de normale schedelvorm van uw baby wilt behouden, moet u uw baby vaker draaien, zodat hij of zij afwisselend op beide zijden ligt.

Is een scheef babyhoofd medisch relevant?
Wanneer de vorm van het hoofd bij uw zuigeling verandert, wordt vaak ook de schedelbasis aangetast – zoals te zien is aan de verplaatste positie van de oren ten opzichte van elkaar. Dit heeft een effect op de positie van de kaakgewrichten, de positie van de tanden en de evenwichtsorganen, en dus op het evenwichtsgevoel. Als de informatie van de evenwichtsorganen verstoord is, heeft dit invloed op de houding van het hoofd en de halswervels en kan dit leiden tot een scoliose van de wervelkolom.

Welke oorzaken kunnen bij mijn baby verantwoordelijk geweest zijn voor een positionerings gerelateerde hoofdvervorming?
Vaak wordt een hoofdasymmetrie pas enkele weken na de geboorte duidelijk. De aangedane baby’s liggen steeds vaker met het hoofdje op één zijde en worden aan één zijde gedragen. Het hoofd is in de eerste weken van het leven nog zacht en vormbaar, hierdoor kan een achterzijde van het hoofd worden platgedrukt. In sommige gevallen vindt de vervorming al plaats in de baarmoeder, vooral bij stuitligging en meerlingenzwangerschappen. Hier is vooral de plaatsgebrek verantwoordelijk.

Hoelang laat een scheef hoofdje zich corrigeren?
Het hoofdje van de baby blijft vervormbaar tot het einde van het eerste levensjaar omdat de schedelbotten nog zacht zijn.